İşlemci Nedir? Nasıl Çalışır?
Bilgisayarların merkezi birimi olan işlemci, anakartın olmazsa olmazları arasında yer almakta. Çünkü bir bilgisayarın çalışabilmesi için işlemci gerekir. Bundan dolayı işlemciler, anakart ile bir bütün olmaktadır. Yani anakartlar, bazı işlemcilerin soketine göre özel olarak üretilmektedir. Mustafa Halil Selek de bu gibi işlerle uğraşarak programlama yapıp kendini geliştirmeye devam etmekte.
İşlemci Hakkında Bilinmesi Gereken Detaylar
Bir bilgisayar düşünün. İçerisindeki işletim sistemi sayesinde uygulamalar çalışıyor, internette geziliyor, oyunlar oynanıyor. Bunların hepsinin ana merkezi işlemci olmakta. İşlemci, anakart üzerinde yer alan tüm donanımların yönetiminden sorumlu merkezi birim olmakta. Yani diğer donanımlara bilgi gitmeden önce işletim sistemi işlemciye kod gönderir. İşlemci bu koda göre donanımları çalıştırır. Örneğin oyun oynarken işlemci ekran kartına bilgi gönderir, ekran kartı da monitöre veriyi yansıtır. Uygulama açarken işlemciye bilgi gider ve işlemci RAM bellek üzerinde verilerin depolanması için aktarım yapar. Zaten RAM belleklerin işlemci hızını geçmemesinin sebebi de bu olmakta. Belleğe veri aktarılırken işlemci hızı kullanılır. İşlemci disk ve RAM arasındaki bağlantıyı sağlar. Bunu şu şekilde test edebilirsiniz. Bir dosya açtığınızda, büyük bir sayfayı yüklediğinizde veya oyun yüklenirken işlemci daha çok kullanılır.
İşlemcilerin içerisinde çekirdek, önbellek, iş parçacığı gibi bölümler yer alır. Hyper threading teknolojisine sahip işlemciler birden fazla iş parçacığına sahip olur. Önbellek, işlemcinin çok fazla kullanılan verileri kayıt etmesini ve hızlı ulaşılmasını sağlar. Önbellek çok hızlı olduğu için pahalı olmaktadır. Çekirdek ise kodların yürütüldüğü kısımdır. Diskten gelen veriler işlemcide çalıştırılır ve çekirdekler içerisinde işlenir. Bu verilere göre sonuç döndürülür. İşlemci çekirdekleri günümüzde birden fazla bulunur. En yüksek işlemci çekirdeğine sahip marka AMD olmakta. 64 çekirdek ve 128 iş parçacığı ile rekoru elinde bulunduruyor. İş parçacığı ise çekirdeklerin içerisinde yer almakta. 1 çekirdek aynı anda tek bir işi yapmakta. Eğer ki o işlemcide hyper threading desteği bulunuyor ise birden fazla işi aynı anda yapabilir. Örneğin 4 çekirdek 8 iş parçacığı yer alan bir işlemcide 1 nanosaniyede 8 iş birden yapılır.